1 Sin menel ar cemen ar ilya hossenta ner telyainë. 2
Ar i otsëa auressë Eru telyanë carierya ya carnéro,
ar sendéro i otsëa auressë ilya carieryallo ya carnéro.
3
Ar Eru laitanë i otsëa aurë ar airitánë ta,
an tassë Eru sendë ilya carieryallo ya ontanéro ar carnéro.
4
Sina ná i nyarna menelo ar cemeno írë nentë ontainë,
i auressë yassë carnë i Heru Eru menel ar cemen.
5
Úmë ëa voro tussa palúrëo cemessë, ar
olvar voro úmer tuita, an i Heru Eru lá tyarnë mistë
lanta cemenna, ar úmë ëa Atan mótien i palúressë.
6
Nan hísië ortanë cemello, ar antanes nén ilya palúren
cemeno. 7 Ar i Heru Eru carnë i Atan astonen i cemello ar súyanë
cuilesúlë mir nengwerya, ar i Atan né cuina onna.
8
Ar i Heru Eru empannë tarwa Erenessë, Rómenna, ar tanomë
pannéro i Atan i carnéro. 9 Ar i Heru Eru tyarnë
tuita cemello ilya alda i ná vanya cenië na ar mára
matië ho, ar yando i alda cuilëo endessë i tarvo, ar i alda
isto márava ar ulcava.
10
Eänë sírë i lendë et Erenello antien nén
i tarwan, ar tanomello nés hyárina mir canta celumi. 11
I essë i minyo ná Píhyon; ta ná i sirë os
ilya i nórë Havíla, yassë ëa malta. 12
Ar i malta tana nórëo ná mára. Tanomë ëar
yando nísima suhtë ar ahyamírë. 13 Ar i
essë i tatya sírëo ná Íhon; ta ná
i sirë os ilya i nórë Cús. 14 Ar i essë
i nelya sírëo ná Hirrecel; ta ná i celë
rómessë Ahyuro. Ar i canya sírë ná Perat.
15
Ar i Heru Eru mampë i Atan ar pannë so Ereno tarwassë mótien
tassë ar tirien ta. 16 Ar i Heru Eru pannë i Atan nu sina
sanyë: "Ilya aldallo i tarwassë nályë lávina
matë. 17 Nan i aldallo isto márava ar ulcava áva
matë, an i auressë yassë matilyë tallo, anwavë
firuvalyë."
18 Ar
equë i Heru Eru: "Umë mára sa i Atan ná eressëa.
Caruvan son restar i ná ve so."
19
I Heru Eru carnë cemennen ilyë celvar palúrëo ar
ilyë aiwi menelo, ar tultanérot i Atanna cenien mana estanérot.
Ya i Atan estanë ilya cuina onna, ta né esserya. 20
Ar i Atan estanë ilyë lamni ar i aiwi menelo ar ilyë hravani
celvar, nan Atanen úméro hirë restar i né ve
so.
21
San i Heru Eru tyarnë núra fúmë lanta i Atanna,
ar írë fumnéro, mampéro minë hónaxoryaron
ar quantë hrávenen. 22 Ar i Heru Eru carnë i hónaxo
ya mampéro i Atanello mir nís, ar tultanéros i Atanna.
23
San equë i Atan: "Sina lú nás axor axonyaron ar hrávë
hrávinyo! Sina yéva estaina Nís, an Nerello nárë
mapaina."
24
Tanen nér autuva ataryallo ar amileryallo ar himyuva vesserya, ar
yévantë minë hrávë.
25
Nentë heldë, i Atan ar vesserya, nan úmentë naityainë.
O verso por verso:
1 Sin menel ar cemen ar ilya hossenta ner telyainë.
Así
fueron terminados los cielos y la tierra y todo su cortejo[lit. acabados].
[Sin
parece ser una palabra para "así", atestada en PM:401:Sin Quente
Quendingoldo Elendilenna, significa aparentemente "así habló
Pengolodh a Elendil".
Hossë "cortejo", ver el Qenya Lexicon
(QL) p. 41. Telyainë
"terminados" o literalmente "acabados",
participio pasivo plural del verbo telya- "acabar, clausurar, concluir",
WJ:411.]
2 Ar i otsëa auressë Eru telyanë carierya ya carnéro,
ar sendéro i otsëa auressë ilya carieryallo ya carnéro.
Y Dios
dio por terminada, en el séptimo día, la obra que había
hecho y descansó el séptimo día de toda la obra
que hiciera. [Otsëa "séptimo", mi invención
basada en otso "siete". - Aquí la necesidad de un pluscuamperfecto
real se nota; por la carencia de información publicada sobre eso,
tuve que usar pretériktos simples en su lugar. Concerniendo al verbo
telya-,
ver verso 1 arriba. Carië "trabajo",; literalmente el gerundio
del verbo car- "hacer, crear, construír". Sendë
tiempo pasado del verbo ser- "descansar" - no **sernë
pues el término original es SED y no SER (LR:385).
Comparar rendë domo el tiempo pasado de rer- "sembrar"
porque el término es RED (LR:383).]
3 Ar Eru laitanë i otsëa aurë ar airitánë
ta, an tassë Eru sendë ilya carieryallo ya ontanéro ar
carnéro.
Y bendijo
Dios el séptimo día y lo consagró, porque en este
día descansó de toda la obra que con su acción había
creado.. [Verbo laita- "bendecir", una palabra usada cuando Frodo
y Sam fueron alabados en los campos de Cormallen: A laita, laita te
"bendecid[los], bendecidlos", traducido en Cartas:308.
Airita- "consagrar",
tiempo pasado. airitánë, un verbo encontrado en un manuscrito
no publicado de Tolkien transcripto en Vinyar Tengwar #32, Noviembre
1993, página 7. El artículo tambiés se puede ver estando
conectado, aunque Carl F. Hostetter por sus propias razones eliminó
la referencia original al manuscrito no publicado y ahor aparentemente
pretende hacer que sus lectores crean que él derivó esa palabra.-
El texto Hebreo termina en este verso en las extrañas palabras
mela`khto
`asher bara` la´asoth, literalmente "su obra que había
creado crear [¿ello? / ¿algo?]." Simplemente traducí
como"de toda la obra que con ksu aciión había creado", como
lmuchas versiones modernas.]
4 Sina ná i nyarna menelo ar cemeno írë nentë
ontainë, i auressë yassë carnë i Heru Eru menel ar
cemen.
Este
es el origen de los cielos y de la tierra cuando fueron creados. El día
que el Señor Dios hizo a la tierra y a los cielos. [Sina
"este", UT:305; írë "cuando" de La Canción
de Fíriel, LR:72. - En el interés de la precisión,
normalmente argumentaría que el nombre divino Yahweh (Jehovah) podría
haber sido traducido al idioma final, abandonando la práctica tradicional
de la sustitución del título "Señor". Pero en la forma
Quenya, Yahweh podría avanzar a Yávë, coincidiendo
con la palabra para "fruta". Adaptar "Jehovah" como Yehóva podría
ser una posibilidad. De todas formas, no puedo resistir la musicalidad
de i Heru Eru = "el Señor Dios"...aunque no tenga mucho
ritmo en Hebreo ¡Yahweh Elohim!]
5 Úmë ëa voro tussa palúrëo cemessë,
ar olvar voro úmer tuita, an i Heru Eru lá tyarnë mistë
lanta cemenna, ar úmë ëa Atan mótien i palúressë.
Y no
había aún en la tierra arbusto alguno en la estepa, ni había
brotado todavía la hierba del campo, porque el Señor Dios
aún no había hecho llover sobre la tierra ni había
hombre para labrarla. [lit. trabajar en el campo]. [Voro "continuamente",
usado aquí junto a un negativo para "no aún", "todavía
... no". Úmë ëa, lit. "no existía", el verbo
negativo úmë "no (en pasado)" (ver verso 18) + ëa
"exista". Palúrë (locativo palúressë)
"superficie, seno de la Tierra", LR:380 s.v. PAL; traducido aquí
por "estepa". Tuita "brotar", QL:96.]
6 Nan hísië ortanë cemello, ar antanes nén
ilya palúren cemeno.
Y vino
un armazón y regó toda la superficie de la tierra. [El
significado preciso de la palabra hebrea 'edh' es discutida. Los
traductores de tiempos antiguos siempre se encontraron indecisos; lo tradujeron
"fuente" o "nube". Algunas versiones modernas dicen "niebla" o "vapor",,
por lo que uso hísië aquí. (En Sindarin, mith
"neblina
húmeda" podría ser quizás la traducción perfecta)]
7 Ar i Heru Eru carnë i Atan astonen i cemello ar súyanë
cuilesúlë mir nengwerya, ar i Atan né cuina onna.
Entonces
formó el Señor Dios al hombre con barro de la tierra
e inspiró en sus narices aliento de vida y fue el hombre alma viviente.
[Asumo
que el caso instrumental en -nen también puede denotar un
material siendo consumido en la fabricación de cualquier cosa, por
lo tanto astonen = "sin polvo". - En algunas traducciones se lee
"alma viviente" en lugar de "criatura viviente", pero la palabra Hebrea
nephesh
se refiere a una criatura o ser viviente, apenas a una "alma" en el sentido
moderno, sc. alguna clase de espíritu interior - La palabra Hebrea
para "hombre" o "ser humano", 'adham (Adán), puede ser la
palabra de inspiración real de Tolkien para la palabra Quenya Atan;
el correspondiente en Sindarin Adan es parecido a la forma española,
y
el Castellano era un idioma que le gustaba a Tolkien. Usando la palabra
Quenya Atan para la Hebrea
'adham en una traducción
de la Biblia, podemos crear un buen ciclo.]
8 Ar i Heru Eru empannë tarwa Erenessë, Rómenna,
ar tanomë pannéro i Atan i carnéro.
Después,
plantó el Señor Dios un jardín en Edén, al
oriente y colocó allí al hombre que había formado:
[El
nombre "Edén" puede ser Quenyarizado como Eren, no confundir
son la palabra para "acero" que se encuentra en el temprano Qenya Lexicon
(QL:36, CP1:252). Siguiendo a una vocal, la *d temprana evoluciona
a r en Quenya, y los Eldar imitaron este desarrollo cuando adaptaron
palabras extranjeras al Alto Élfico. Por lo tanto, la palabra Khuzdul
Khazâd
fue adoptada como Casar (Kasar); ver WJ:388, 389. Siguiendo
este ejemplo, adapté Eden como Eren . Tarwa
"jardín", QL:87. - El invento de tanomë "en ese sitio,
allí" se corresponde con la palabra atestada sinomë
"en este sitio"; cf. sina = "este" y tana = "ese". El ablativo
tanomello
"desde allí" se ve en el verso 10. - Para "plantó",
adopté la palabra empannë de los tempranos "Dos Árboles"
(leído quizás *Valar empanner Aldu en un Quenya más
maduro). El Qenya Lexicon, p. 80, tiene el verbo
rista- "plantar",
pero esto coincide con el verbo mástardío "cut" (CP:384 s.v.
RIS)
y entonces es mejor ignorado. - Aquí usé pannë
como el tiempo pasado de panya- "situar, poner, fijar en un sitio",
en parte por ir con empannë, pero ver también vannë
como el tiempo pasado de vanya- "marcharse, irse", CP:397
s.v. WAN. Sin embargo, el pasado de panya- probablemente
podría ser también panyanë sin ninguna contracción.]
9 Ar i Heru Eru tyarnë tuita cemello ilya alda i ná vanya
cenië na ar mára matië ho, ar yando i alda cuilëo
endessë i tarvo, ar i alda isto márava ar ulcava.
Y el
Señor Dios hizo brotar del suelo toda clase de árboles hermosos
a la vista y buenos para comer y además el árbol de la ciencia
del bien y del mal. [Yando "además", QL:104. Esta
palabra "Qenya" temprana para decir "además" pudo haber sido rechazada
junto con la palabra ya para "y" - en Quenya maduro es ar -
pero no conocemos ningura otra palabra para decirlo. - Tarvo, genitivo
de tarwa "jardín". La combinación wo es imposible
en Quenya, y en este caso probablemente podría sercambiada por vo.
Comparar el nombre Curvo (Kurvo) en PM:352; esto representa
probablemente la forma imposible *Kurwo, ya que la raíz es
claramente KURU como en Curufinwë, la forma larga de este nombre.
- I alda isto "el árbol de la ciencia", isto viene
a ser el genitivo de ista "ciencia". Márava ar ulcava
"del bien y del mal" - bien y mal son los nombres correspondientes a bueno
y malo; espero que esto funcione en Quenya también. (De acuerdo
con QL:97, ulca significa "malo" primeramente en un sentido moral;
en un texto posterior es traducido como "demonio".) En la frase márava
ar ulcava usé el caso "posesivo" o "adjetival" en -va
mejor que el genitivo en -o, por esto el caso va parece funcionar
como un "genitivo de objeto" en varias frases como nurtalë Valinóreva
"ocultamiento de Valinor" (Silmarillion, cp. 11), Valinor es lógicamente
el objeto del "ocultamiento". En nuestro anterior caso, mára
"bueno" y ulca "malo" son los objetos de la ista o "ciencia":
bien y mal son las cosas que son "conocidas"];
10 Eänë sírë i lendë et Erenello antien
nén i tarwan, ar tanomello nés hyárina mir canta celumi.
Salía
de Edén un río para regar el jardín y desde allí
se dividía para formar cuatro cabezas (de río). [Eänë
"existía" = "había". Hyárina "se dividía",
participio pasado del verbo hyar- "dividir", CP:389 s.v.
SYAD.
Quizás esto pueda ser simplemente hyarna, pero debemos
también si el primitivo
*syadnâ = *sjadnâ
no podria dar
hyanda, el cual coincidiría bastante
con la otra palabra. Así que prefiero el sufijo de participio pasado
más largo
-ina, combinado conel alargamiento de la vocal
raíz.]
11 I essë i minyo ná Píhyon; ta ná i sirë
os ilya i nórë Havíla, yassë ëa malta.
El nombre
del primer río es Pisón [Hebrew: Pîshôn];
y es el que rodea toda la región de Evila[N. del T.: en inglés
Havila] [Chawîlâ]donde hay oro; [El sonido
Quenya más parecido a ah es hy; efectivamente la gente
de Gondor sustituían sh por hy cuando pronunciaban
el Quenya. Por lo que Quenyarizé Pîshôn como
Píhyon.
Sirë
"fluye", aorista del verbo sir- "fluír", CP:385 s.v. SIR
- no confundir don el nombre relacionado
sírë
"río", que aparece en el verso anterior. - La preposición
no atestada os "alrededor" está basada en la raíz
OS con este significado (LR:379) y también fue utilizada por
otros escritores.]
12 Ar i malta tana nórëo ná mára. Tanomë
ëar yando nísima suhtë ar ahyamírë.
El oro
de esta región es excelente; allí se encuentra el bedelio
y la piedra de ónice..
[La palabra Hebrea bedholach se
refiere al bedelio, una clase de de mirra hecha a partir de una resina
que huele bien; al principio simplemente Quenyarizé la palabra Hebrea
como verola, pero nísima suhtë "goma fragante"
puede cubrir aproximadamente el significado. Nísima "fragancia"
es aislada de Nísimaldar "Árboles Fragantes", nombre
de una región de Númenor (CI:216). Suhtë "resina,
goma" es una forma actualizada de la palabra en el "Qenya" temprano de
Tolkien sukte de ese significado (QL:86); él decidió
más tarde que kt pasa a ser ht en Quenya. -Ninguna
palabra para expresar "ónice" aparece en ningún material
publicado; mi no tan poco convincente construcción ahyamírë
prefija
ahya- "cambiar" (PM:395) a mírë "joya";
este se puede referir al "cambio" o alternancia de capas y colores encontrados
en el ónice.]
13 Ar i essë i tatya sírëo ná Íhon;
ta ná i sirë os ilya i nórë Cús.
El nombre
del segundo río es Guijón. Es el que rodea toda la tierra
de Cus. [Tatya "segundo"; cf. WJ:380 en donde la palabra
Tatyar
está englosada "Segundos", nombre del Segundo Clan de los Elfos.
- El nombre Guijón, en Hebreo Gîchôn, puede ser Íhon
en Quenya (¡debe ser escrito 3ihon = Ghihon en ortografía
Rúmilica!) Normalmente hy debe ser usado como el equivalente
más cerrado sh, como en Píhyon para Pîshôn
arriva, pero hy no puede aparecer al final, así que Cus
puede ser Cús (con una vocal larga como en hebreo: Kûsh).
- De nuevo, no confundir
sirë "fluye" con sírë
"río".]
14 Ar i essë i nelya sírëo ná Hirrecel; ta
ná i celë rómessë Ahyuro. Ar i canya sírë
ná Perat.
El nombre
del tercer río es Tigris [N. del T.:en la versión inglesa
Hiddekel]que corre al oriente de Asiria, y el cuarto río es el Éufrates..
[Nelya
"tercer", cf. Nelyar "Terceros" como el nombre del Tercer Clan de
los Elfos, WJ:380. La palabra Hebrea Chiddeqel, evidentemente un
nombre del Tigris, es Quenyarizada como
Hirrecel (usando R por D
como en Eren = Eden; ver verso 8). El nombre Hebreo de Asiria, Ashshur,
la adoptamos como Ahyur, mientras
Perath, el Éufrates,
puede ser adoptado como
Perat. - Referiéndose a qué
hace el Hiddekel al este de Asiria, el texto Hebreo dice que "va"
(holekh, actualmente un participio presente "yendo"). Para "va"
por supuesto que podemos usar la palabra Quenya normal, lelya, pero
parece un buen lugar para usar el verbo celë, considerando
que en LR:363, la raíz KEL es definida "ir, correr (especialmente
el agua)". Este verbo no está comrobado directamente en Quenya,
pero la misma raíz aparece en celumë "arroyo" (pl.
celumi
en el verso 10). - Canya "cuarto", mi creación basada en
canta
"cuatro"; quizás puede ser cantya, pero cf.
nelya
mejor que **neldya en relación a neldë "tres".]
15 Ar i Heru Eru mampë i Atan ar pannë so Ereno tarwassë
mótien tassë ar tirien ta.
Entonces
el Señor tomó al hombre y lo colocó en el jardín
de Edén para que lo cultivase [lit. trabajase en él] y guardase.
[Usé
mampë
como el pasado del verbo mapa- "tomar, agarrar", aunque el Qenya
Lexicon (p. 59) lista nampe en su lugar. Este pasado imprevisto
(dibido a una confusión cin otro verbo de similar significado) todavía
era válida cuando Tolkien escribió las Etimologías,
seguramente él mencionó que estaba bien, pero en CP:371 s.v.
MAP-, únicamente el verbo mapa- está listado. El pronombre
independiente so "él" no está comprobado; puede corresponderse
con el sufijo -ro "él", él mismo representa la forma
más temprana - así que (la -s- intervocálica
pasa a ser primero -z-, y luego -r-). Comparar CP:385 s.v.
S-,
en
donde un pronombre primitivo "él" que puede aparecer como so en
Quenya está listado. - no tenemos ninguna palabra para "cultivar",
así que simplemente escribí mótien tassë
"trabajar en él" (sc. en el jardín); el verbo
móta-
"trabajar" debe tener todo menos connotaciones "paradisíacas", pero
no puedo pensar en otra palabra mejor sin tener que inventar nuevas palabras.
Comparar mótien i palúressë "trabajar en el campo"
en el verso 5.]
16 Ar i Heru Eru pannë i Atan nu sina sanyë: "Ilya aldallo
i tarwassë nályë lávina matë.
Y mandó
el Señor Dios al hombre diciendo: "De todos los árboles del
jardín puedes comer, [Ciertamente sincero; careciendo del verbo
"mandar" tuve que introducir una frase hecha panya...nu...sanyë.
El texto Hebreo literalmente es: " Yahveh Dios mandó sobre el hombre,
diciendo..." Lávina "te está permitido (puedes)",
participio pasivo de lav- "permitir", CP:353 s.v. DAB.]
17 Nan i aldallo isto márava ar ulcava áva matë,
an i auressë yassë matilyë tallo, anwavë firuvalyë."
Pero
no comerás del árbol de la ciencia del bien y del mal, porque
el dia que comieres de él ciertamente morirás". [En Quenya,
las negaciones están formadas con la palabra áva "no"
+ una raíz verbal no declinada, como en áva carë!
"no [lo] hagas" (WJ:371); de donde
áva matë = "no comas".
- Tallo "de él", ablativo de ta "ello, él".
Anwavë
"ciertamente", adverbio derivado de la palabra atestada
anwa "real,
cierto", CP:348 s.v. ANA2-.]
18 Ar equë i Heru Eru: "Umë mára sa i Atan ná
eressëa. Caruvan son restar i ná ve so."
Y dijo
el Señor Dios:"No está bien que el hombre esté solo;
voy a hacerle una ayuda semejante a él". [Umë "no
está", verbo negativo (1. person umin "no estoy/soy", LR:396).
Sa:
este es un nominalizador que de acuerdo con la mal nombrada "Oración
[N. del T.: en el sentido gramatidal] de Navidad Élfica" que salió
a la superficie en una lista de Tolkien este abril (un quote de tercera
generación de una carta que Tolkien probablemente escribió
en los cincuenta; esperemos que no tenga habido ninguna distorsión
durante este tiempo - no está comprobado que el quote tenga algún
error) - Son "(a) él, (para) él", dativo de
so;
concerniendo a esta palabra ver verso 15. Asumo que los sufijos que indican
caso puedan ser añadidos a esta palabra.]
19 I Heru Eru carnë cemennen ilyë celvar palúrëo
ar ilyë aiwi menelo, ar tultanérot i Atanna cenien mana estanérot.
El
Señor
Dios, que formó la tierra de todos los animales del campo y todas
las aves del cielo los condujo ante el hombre para ver cómo los
llamaba. [Ciertamente sincero. Cemennen instrumental de cemen
"Tierra". Atanna alativo de Atan, contracción de Atanenna.
Mana
"cómo", PM:395.]
19 (cont.) Ya i Atan estanë ilya cuina onna, ta né esserya.
y para
[lit. (que) qué] que todo animal viviente tuviera por nombre aquel
con que le llamara. [Me gustaría saber como se dice "debe ser"
[ was to be] en Quenya, en su lugar tuve que usar un pasado simple].
20 Ar i Atan estanë ilyë lamni ar i aiwi menelo ar ilyë
hravani celvar, nan Atanen úméro hirë restar i né
ve so.
Y el
hombré llamó por su nombre a todos los animales y a las aves
del cielo y a todas las bestias del campo. Pero para el hombre no (se)
encontró una ayuda que fuera semejante a él. [Úméro
hirë "no encontró": el verbo negativo úmë
"no" (aquí con un sufijo pronominal) combinado con la raíz
verbal
hirë "encontrar". Restar "ayudante", derivado
por mi del verbo resta- "ayudar", QL:79.]
21 San i Heru Eru tyarnë núra fúmë lanta
i Atanna, ar írë fumnéro, mampéro minë hónaxoryaron
ar quantë hrávenen.
E hizo
caer el Señor Dios sobre el hombre un sueño profundo y (el
hombre) se durmió. Tomó una de sus costillas y cerró
aquel lugar con carne. [Tyarnë...lanta lit. "causó...caer".
Fúmë
"sueño", CP1:253/QL:39, verbo fum- "dormir", QL:39. En el
temprano "Qenya" de Tolkien como pone a pie de página en el Qenya
Lexicon, el pasado de fum- era fúme- o
fumbe,
pero creo que en el Quenya posterior el pasado podría ser mejor
fumnë; comparar por ejemplo tamnë como el pasado
de tam- "golpear ligeramente" (CP:390 s.v. TAM). - No tenemos
ninguna palabra hecha para "costilla", sólo axo = "hueso"
en general; un compuesto obvio como "hueso del pecho" o "hueso de un lado"
no puede ser hecho, porque no tenemos ninguna palabra para "pecho" o "lado".
Establecí la palabra en hónaxo "hueso del corazón",
porque las costillas cubren el corazón.]
22 Ar i Heru Eru carnë i hónaxo ya mampéro i Atanello
mir nís, ar tultanéros i Atanna.
Y la costilla que había tomado del hombre la hizo el Señor
Dios mujer y la llevó [lit. la llamó ante] al hombre.
. [Tultanéros "lo/la convocó": en posición
de objeto tiendo a usar un sujeto neutro, con el sufijo -s, sin
distinción de género. En una palabra atestada, Tolkien la
usó en posición de sujeto:
Eques "le dijo [a él]"
o "le dijo [a ella]" (WJ:415); indudablemente eques puede también
ser traducido como "le ldijo [a ello], dado que el sufijo -s es
traducido "ello" en otro sitio].
23 San equë i Atan: "Sina lú nás axor axonyaron
ar hrávë hrávinyo! Sina yéva estaina Nís,
an Nerello nárë mapaina."
Y el
hombre dijo: "Esta vez sí, es hueso de mis huesos y carne de mi
carne. Por eso se llamará varona porque ésta del varón
ha sido tomada." [El juego de palabras Hebreo îsh /
ishshâ = "varón/varona" puede servir en castellano también;
el par Quenya
nér
/ nís muestra sólo
un vago paralelismo (aliteración). Una nota al pie tendría
que ser inculída. El meollo del texto Hebreo es que Adam crea una
palabra para "varona" añadiendo un sufijo indicador de femenino
a la palabra "varón". -
Hrávinyo "de mi carne", genitivo
de hrávinya "mi carne" (hrávë "carne");
el sufijo -nya "mi" muestra la vocal de unión -i-
cuando se añade a un nombre acabado en consonantet (e.g. Atarinya
"mi padre", CP:70), y fue asumido que este -i- puede desplazar también
la vocal final de los nombres acabados en -ë (no en -ië),
aunque no tenemos ninguna evidencia directa: Es posible que "mi carne"
pueda ser simplemente hrávenya. - Es difícil de contar
si el participio pasado de mapa- "tomar, agarrar" puediese ser mapaina
o mápina; ambas son posibles.]
24 Tanen nér autuva ataryallo ar amileryallo ar himyuva vesserya,
ar yévantë minë hrávë.
Por esto
dejará [lit. pasará]el hombre a [de] su padre y a [de] su
madre y se adherirá a su mujer y serán una sóla carne.T[Tanen
"por
eso", caso instrumental de ta "eso, ello", de donde "por eso".
Ataryallo
"de su padre": contracción de atar-rya-llo "padre-su-de".
En total esta palapra podría haber sido atareryallo; comparar
amileryallo para "de su madre".]
25 Nentë heldë, i Atan ar vesserya, nan úmentë
naityainë.
Y estaban
ambos desnudos, el hombre y su mujer, y no se avergonzaban. [El Qenya
Lexicon, p. 65, tiene una palabra naitya- "avergonzarse"; el participio
pasado
naityaina (aquí pl. naityainë) puede significar
"avergonzaban".]
Índice de Ardalambion